Lutherse kerk en Lutherse Pastorie

Naast Het Hoofdkwartier bevinden zich de Lutherse Pastorie op nr 26 en de Lutherse Kerk op nr 28. In 1727 trad te Salzburg een bisschop aan, die streng tegen de protestanten aldaar optrad.

Een aantal Lutheranen vluchtte op voorhand richting Zeeland. Zeeuws Vlaanderen is in  de geschiedenis al altijd zeer uitnodigend en tolerant geweest voor vluchtelingen. In de regio was er in die tijd ook gebrek aan arbeidskrachten, en de autoriteiten wilden van de gelegenheid gebruik maken om daarin te voorzien via de Lutheranen uit Salzburg en tevens deze uithoek van
de Republiek der Nederlanden van protestanten te voorzien als buffer tegen de (katholieke) Oostenrijkse Nederlanden. Op 29 november 1732 vertrok een groep van 784
Lutheranen uit het bij Salzburg in een 18-tal scheepjes naar West-Zeeuws-Vlaanderen, om daar pas op 9 maart aan te komen. Ze werden met enig vlagvertoon binnengehaald, en vervolgens over de diverse dorpen en buurtschappen verspreid.

Het werd geen succes. Ziekten, waaronder de Zeeuwse koorts, eisten hun tol onder de  Lutheranen, die een geheel ander klimaat gewend waren. Ook het werk in de landbouw bleek minder geschikt voor deze mensen, die gewend waren in de zoutmijnen te werken. De huisvesting van vele nieuwkomers liet evenzeer te wensen over.

De lutheranen leefden vaak in de bakhuizen op de boerderijen. Al na een half jaar trokken de eersten weer terug, en in 1734 waren er nog maar 224 over, en in 1741 nog 171. De meesten (102) woonden in Groede daarom werd Groede het centrum van de Lutherse gemeente. Zij mochten aanvankelijk gebruik maken van de Hervormde kerk aldaar.

De Lutherse Pastorie werd in 1740 gebouwd en deed dienst als gebedshuis. Dit bleek al vlug te klein. In 1742 richtten de Lutheranen een eigen kerkgebouw op, dat in 1743 werd ingewijd. In de 2e helft van de 18e eeuw nam het aantal Lutheranen weer toe, en wel tot ruim 200, mede omdat er soldaten uit Duitse landen gelegerd waren.

Na deze tijd daalde het aantal Lutheranen van de Evangelische Kerk weer, omdat velen toetraden tot de Hervormde Kerk. In 1989 fuseerde de Lutherse gemeente Groede met die van
Vlissingen en Middelburg tot de Evangelisch-Lutherse gemeente Middelburg. Het kerkgebouw werd in 1991 verkocht aan de Stichting Monumentenbehoud Groede, die het gebouw van 1998-1999 restaureerde en in gebruik nam voor sociaal-culturele doelstellingen.